Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Międzyrzeczu świętuje w tym roku piękny jubileusz 75-lecia powstania. Jest jedną
z najstarszych placówek kulturalnych na terenie miasta. W ciągu tych kilkudziesięciu lat w zależności od zmian politycznych i administracyjnych w naszym kraju, zmieniała się rola i zadania biblioteki, jej struktura oraz siedziby.
Wraz z rozwojem i z kształtowaniem potrzeb generowanych przez rozwój nauki, szkolnictwa, kultury czy gospodarki ewaluował również charakter gromadzonych zbiorów oraz ich dostępność. Pierwsze lata po zakończeniu II wojny światowej były sprzyjającym okresem dla powstawania bibliotek w całym kraju. W połączeniu z rozwojem szkolnictwa następował szybki rozwój kultury, a w tym bibliotek i czytelnictwa. Podstawy prawne dla bibliotek stworzył dekret z dnia 17 kwietnia 1946 r. o bibliotekach i opiece nad zbiorami bibliotecznymi, określający zadania, strukturę i podstawy finansowe bibliotek powszechnych. Zapoczątkował budowę sieci bibliotek publicznych. Również w Międzyrzeczu.

Powiatowa Biblioteka Publiczna została powołana na wniosek inspektora szkolnego, uchwałą Prezydium Rady Narodowej 28 września 1946r. Jej organizatorką i pierwszą kierowniczką była nauczycielka Pani Halina Gielo. Biblioteka mieściła się w budynku ówczesnego Domu Społecznego przy ulicy Kościelnej 9 ( obecnie Willa Starosty – ul. Mieszka I 24). Wyposażenie stanowiły meble przywiezione z pałacu w Bobowicku. Priorytetem było uzupełnianie księgozbioru. Księgozbiór był niewielki liczył tylko 44 woluminy i w całości pochodził z darowizn. Od października 1946r.  biblioteka zaczęła otrzymywać fundusze na zakup książek. Przy bibliotece powiatowej istniał punkt nr 1, obsługujący tylko mieszkańców Międzyrzecza. W końcu stycznia 1948r. zarejestrowano 310 czytelników, a we wrześniu tego roku liczba czytelników wynosiła już 10% ogółu mieszkańców.

W 1947 powstaje Miejska Biblioteka Publiczna, której siedziba mieściła się w Domu Społecznym przy bibliotece powiatowej. Po roku został przeniesiona do ratusza, gdzie zajmowała dwa pomieszczenia o powierzchni 57,5 m². Dzięki temu utworzono czytelnię na 20 miejsc. Pierwszym kierownikiem tej placówki była Pani Zofia Pąchalska. W 1954r. przeniesiono bibliotekę na ulicę Ściegiennego 7. Warunki lokalowe uległy niestety pogorszeniu i biblioteka straciła czytelnię. Od początku miała również wydzielony księgozbiór dla dzieci.

W 1955r. w wyniku połączenia dwóch dotychczas samodzielnych placówek bibliotecznych powołano Powiatową i Miejską Bibliotekę Publiczną. Dzięki temu poszerzono zakres usług związanych z potrzebami czytelników. Ponadto nowa biblioteka wzmocniła zasoby kadrowe i dysponowała powiększonym księgozbiorem. W ciągu kolejnych lat rósł nie tylko księgozbiór biblioteki, rosła również liczba czytelników i wypożyczeń. Biblioteka jeszcze kilkakrotnie zmieniała swoją siedzibę, nazwę oraz kierowników. Od 1959r. biblioteka działa pod kierownictwem Pani Hanny Kołysko.

 

W 1975 połączywszy się z Pedagogiczną Biblioteką Powiatową przeniosła się do nowego budynku przy ul. Armii Czerwonej 33 (obecnie os. Centrum 8). Nowy gmach, w którym biblioteka mieści się do dzisiaj, został wybudowany ze środków państwowych wg dokumentacji typowej dla miast do 20.000 mieszkańców. Jego powierzchnia użytkowa wynosiła 1197 m². Biblioteka zyskała m.in. duże i przestronne pomieszczenia na Wypożyczalnię i Czytelnię dla Dorosłych, Oddział dla dzieci, salę konferencyjną dla Działu Instrukcyjno-Metodycznego, zaplecze magazynowe. Biblioteka pełniła merytorycznie funkcję biblioteki gminnej, prowadziła działalność instruktażową oraz szkoleniową dla 5 filii bibliotecznych w: Bobowicku, Bukowcu, Kaławie, Kursku oraz Filii nr 1 w Międzyrzeczu (na os. Piastowskim).

Od 1995r. działa w strukturach Międzyrzeckiego Ośrodka Kultury. Wraz z filiami w Bobowicku, Bukowcu, Kaławie i Kursku stanowi główne centrum informacji, edukacji i kultury na terenie gminy. To nie tylko miejsce działań czysto bibliotekarskich polegających na gromadzeniu, przechowywaniu i udostępnianiu zbiorów. Aktualnie to prężna instytucja realizująca wiele ciekawych przedsięwzięć o znaczeniu ponad lokalnym, mających na celu integrację jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych i innych instytucji działających na rzecz osób niepełnosprawnych i stanowiących ważny czynnik w przełamywaniu stereotypu osoby z niepełnosprawnością wśród lokalnej społeczności. Gwarantuje oraz zapewnia mieszkańcom możliwość uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych, bogatej ofercie działań, dowartościowaniu i wypełnieniu czasu wolnego, wyrównywaniu szans w dostępie do informacji, edukacji i szeroko pojętej aktywności.

Na mocy porozumienia z 21 kwietnia 2004r. pomiędzy Zarządem Powiatu, a Burmistrzem Międzyrzecza powierzono Międzyrzeckiemu Ośrodkowi Kultury wykonywanie zadań powiatowej biblioteki publicznej dla powiatu międzyrzeckiego.

W 2011r. dzięki udziałowi w Programie Rozwoju Bibliotek mieszkańcy Międzyrzecza uzyskali dostęp do nowoczesnego sprzętu informatycznego dostarczonego zarówno do biblioteki głównej, jak i wszystkich filii bibliotecznych. Średnia wartość zestawu sprzętu wraz z oprogramowaniem wynosiła 50000,00 zł na gminę. W ramach programu biblioteki Gminy Międzyrzecz otrzymały zróżnicowane zestawy sprzętu informatycznego złożone m.in.z komputerów z oprogramowaniem, projektorów multimedialnych, ekranów, laptopów i urządzeń wielofunkcyjnych. Wszyscy bibliotekarze wzięli udział w cyklu szkoleń o wartości 13000,00 zł na gminę, pozyskując wiedzę przydatna w nowoczesnym zarządzaniu placówkami i kształtowaniu oferty odpowiadającej potrzebom mieszkańców.

W 2012r. biblioteka rozpoczyna prace nad tworzeniem elektronicznego katalogu bibliotecznego opartego na zintegrowanym systemie bibliotecznym MAK+, stworzonego i administrowanego przez Instytut Książki w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa. System umożliwia tworzenie elektronicznego katalogu bibliotecznego, bazy użytkowników placówki, rejestrację wypożyczeń i udostępnień zasobów oraz prowadzenie statystyki bibliotecznej. Praca odbywa się poprzez przeglądarkę internetową. Podstawową cechą odróżniającą system MAK+ od wszystkich innych systemów katalogowych jest fakt, że biblioteki katalogują i udostępniają swoje zbiory jednocześnie w dwóch miejscach: na swojej stronie www oraz na stronie szukamksiążki.pl.
Wg stanu na dzień 15 maja 2021 roku, na stronie szukamksiążki.pl jest dostępnych 25 379 006 egzemplarzy książek. Średnio, dziennie przybywa ich 5 662. Jest to największy taki serwis w Polsce.  Obecnie w systemie MAK+ dostępne są moduły: gromadzenie, katalog, magazyn, wypożyczalnia, czytelnia, raporty, skontrum, windykacja. MAK+ umożliwia katalogowanie książek, wydawnictw ciągłych, audiobooków, filmów, starodruków, artykułów, nut, dokumentów elektronicznych oraz dźwięku. Centralny charakter systemu oraz zdalne aktualizacje sprawiają, że wszystkie biblioteki korzystające z systemu MAK+ pracują na tej samej, zawsze najnowszej wersji systemu, co zdecydowanie ułatwia współpracę pomiędzy bibliotekami z regionu.
MAK+ oferuje czytelnikowi:dostęp do konta bibliotecznego za pośrednictwem Internetu, sprawdzanie informacji o swoich wypożyczeniach we wszystkich bibliotekach, korzystających z systemu MAK+ z poziomu jednej strony internetowej, przeszukiwanie zawartości katalogów wszystkich bibliotek jednocześnie, zamawianie/rezerwowanie książki w konkretnej bibliotece, elektroniczną obsługę wypożyczeń, przeszukiwanie zasobów bibliotek korzystających z systemu MAK+.

                                          

W grudniu 2014 r. zakończyły się prace związane z remontem  i modernizacją siedziby biblioteki oraz dostosowaniem pomieszczeń biblioteki publicznej na rzecz osób niepełnosprawnych.  Wyżej wymienione prace realizowane były w ramach zadania: „Remont i przebudowa Biblioteki Publicznej os. Centrum 8 w Międzyrzeczu” współfinansowanego z  Programu Wieloletniego Kultura + Priorytet „Biblioteka + Infrastruktura bibliotek” ze środków finansowych Ministra Kultura i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z budżetu państwa, z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, ze środków Gminy Międzyrzecz oraz środków własnych Międzyrzeckiego Ośrodka Kultury. Całkowita wartość inwestycji wyniosła 2 439 090,00 zł. W tym dotacja z Budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w wysokości 1 875 000,00 zł stanowiła, aż 75% wartości całego przedsięwzięcia. Pozostałe dofinansowanie w wysokości 89 000,00 zł otrzymaliśmy ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przekazanych przez Samorząd Województwa Lubuskiego. Na realizację projektu Gmina Międzyrzecz przyznała dotację celową w wys.150 000,00 zł. Pozostała kwota tj. 325 090,00 zł to środki własne Międzyrzeckiego Ośrodka Kultury. W wyniku realizacji zadania Biblioteka Publiczna w Międzyrzeczu stała się nowoczesnym budynkiem, spełniającym najnowsze standardy. Generalny remont dachu, termomodernizacja ścian zewnętrznych, wymiana okien dociepliła cały budynek. Wymieniono i całkowicie zmodernizowano instalację elektryczną, cieplną, sanitarną i deszczową. Ciekawe rozwiązania architektoniczne poprawiły estetykę i funkcjonalność pomieszczeń. Poprzez zastosowanie miejscowych wysp wykładzinowych poprawiono warunki akustyki pomieszczeń, a w miejscach aktywnej pracy z dziećmi zapewniono bezpieczeństwo komunikacji i zabawy. Zlikwidowano bariery architektoniczne dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich i mających trudności z poruszaniem się. Dzięki inwestycji powstał nowy podjazd, przebudowano wejście główne, wreszcie zamontowano platformę dla niepełnosprawnych oraz dostosowano toalety na parterze i piętrze dla osób niepełnosprawnych, uwzględniając przestrzeń manewrową dla wózka inwalidzkiego. Nowo powstała sala multimedialna została wyposażona w stanowisko komputerowe ułatwiające dostęp do informacji i literatury fachowej osobom niepełnosprawnym wzrokowo.

W 2015 r. rozpoczęliśmy kolejny etap unowocześniania Biblioteki związany z wymianą i zakupem wyposażenia meblowego oraz uzupełnieniem sprzętu komputerowego i nagłaśniającego. Również tym razem uzyskaliśmy dofinansowanie ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w wysokości 85 000, 00 zł w ramach Programu Rozwój Infrastruktury Kultury „Infrastruktura Domów Kultury” . Całkowita wartość tego projektu wyniosła 214 800, 00 zł. Pozwoliła uzyskać możliwość podniesienia standardów prowadzonej działalności kulturalno-edukacyjnej i rehabilitacyjnej.

Od 2020r. we współpracy z serwisem LEGIMI – polską wypożyczalnią książek elektronicznych – biblioteka oferuje bezpłatne kody dostępu do platformy z bazą ponad 60000 ebooków i audiobooków.

Dzięki tak wielu działaniom i inicjatywom oraz uzyskanemu dofinansowaniu Międzyrzecz może pochwalić się biblioteką przez duże ,,B” na miarę XXI wieku.

.